Du Học Sinh Trở Về Nước

Du học sinh khi trở về nước sở hữu rất nhiều các thế mạnh và nếu phát huy được hết các đặc điểm này sẽ giúp các bạn lấn át hoàn toàn các hạn chế của bản thân.

Cơ hội làm việc trong nước rộng mở

Nguyễn Thị Thùy Dung (27 tuổi, quê Đà Nẵng) khi học hết năm 2 Trường ĐH Tài chính - Marketing thì có ý định đi du học mở mang kiến thức, tư duy để sau này phát triển mô hình sản xuất kinh doanh bánh mặn (một loại bánh Nhật). Lúc bấy giờ, khi mới 19 tuổi, Dung đã có 3 tiệm bánh ở Đà Nẵng rất đông khách.

Dung thi đậu vào ngành kinh doanh quốc tế Trường ĐH Đông Nam Phần Lan. Trong quá trình học, Dung tham gia nhiều dự án khởi nghiệp và công nghệ ở một số nước châu Âu và nhận thấy mình có rất nhiều cơ hội việc làm ở đây. “Tuy nhiên, tốt nghiệp xong mình trở về Việt Nam. Lúc này việc kinh doanh bánh trở nên khó khăn hơn do mặt hàng này đang bão hòa nên độ cạnh tranh rất lớn. Nhận thấy giáo dục và nhân sự đang là mảng còn trống, có nhiều cơ hội phát triển, mình quyết định nộp hồ sơ vào tổ chức giáo dục EQuest và bắt đầu từ vị trí điều phối đào tạo”.

Nguyễn Thị Thùy Dung (bìa phải) nhận thấy môi trường việc làm trong nước đang mở ra rất nhiều cơ hội cho du học sinh trở về

Đến nay, Dung đã trở thành trợ lý tổng giám đốc. Dung nhìn nhận: “Thời đại toàn cầu hóa, mình cho rằng du học xong làm việc ở đâu cũng được, miễn là có thể vận dụng kiến thức để cống hiến. Tuy nhiên có nhiều ngành nghề ở Việt Nam đang rất phát triển, các công ty trong nước có nhiều chế độ tốt để thu hút người giỏi học từ nước ngoài về nên đây cũng chính là cơ hội cho du học sinh”.

Trần Quang Thiện, du học ngành IT Trường ĐH Regina (Canada), cũng cho rằng kinh tế Việt Nam đang có tốc độ phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là các ngành về công nghệ rất cần người giỏi. “Trước khi du học, mình nghĩ sẽ ở lại nước ngoài làm việc để phát triển sự nghiệp. Thực tế mình có thể tìm kiếm công việc tốt và định cư ở quốc gia này, nhưng giờ mình đã nghĩ khác, chọn về Việt Nam. Ở đó có gia đình, bạn bè, môi trường sống và làm việc cũng đang tốt lên rất nhiều”, Thiện chia sẻ.

Người học trong nước sẽ phải cạnh tranh ?

Khi du học sinh trở về Việt Nam làm việc ngày càng nhiều với những lợi thế rõ ràng, thì những bạn trẻ học trong nước chắc chắn sẽ phải cạnh tranh để được tuyển dụng. Theo Trần Quang Thiện, sinh viên học ở Việt Nam cũng có những lợi thế nhất định như có sự cọ xát với doanh nghiệp nội địa nên dễ dàng thích ứng với văn hóa làm việc trong nước, nhưng cũng có những hạn chế về ngoại ngữ, tư duy toàn cầu, sự chủ động và kỹ năng mềm.

“Bên cạnh các trường ĐH quốc tế tại Việt Nam hoặc các trường ĐH cập nhật các phương pháp giáo dục tiên tiến, vẫn còn nhiều trường trong nước đi theo lối mòn giáo dục truyền thống. Điều này vô hình chung gây khó khăn cho các bạn sinh viên trong nước khi bước vào thị trường làm việc ngày một toàn cầu hóa, nhưng các kỹ năng mềm cơ bản như thuyết trình, giao tiếp, ngoại ngữ, tin học… lại bị thiếu hụt”, bà Ngô Thị Ngọc Lan nhìn nhận.

Bên cạnh đó, theo bà Lan, nhiều trường ĐH trong nước vẫn chưa tạo được cơ chế thực tập liên kết với các doanh nghiệp và thường để sinh viên tự tìm nơi thực tập. Điều này gây nhiều khó khăn cho sinh viên vì mông lung giữa vô vàn công ty và ngành nghề khác nhau.

“Do đó, bên cạnh thái độ chủ động của sinh viên, các trường ĐH nên hỗ trợ tìm kiếm cơ hội làm việc cho người học, cũng như cải thiện phương thức giáo dục để phù hợp hơn với nhu cầu thị trường việc làm tương lai”, bà Lan nêu quan điểm.

Mới đây, LinkedIn công bố "Báo cáo chuyên sâu năm 2023 về tìm kiếm việc làm cho sinh viên Trung Quốc hồi hương". Dữ liệu trong báo cáo cho thấy khoảng 84% sinh viên người Trung Quốc chọn trở về nước để phát triển sau khi tốt nghiệp đại học ở nước ngoài. Con số này tương đương 1,3 triệu du học sinh. Đây cũng là lần đầu tiên quốc gia này ghi nhận "kỷ lục" về lượng sinh viên quay lại quê hương sau khi du học.

Tỷ lệ phần trăm này so với năm 2022 tăng rất nhiều, thậm chí tăng 34% so với cách đây 6 năm. Qua đó cho thấy đa phần người trẻ Trung Quốc ngày càng sẵn lòng về nước lập nghiệp thay vì định cư nước ngoài sau khi tốt nghiệp.

Nhiều sinh viên Trung Quốc có xu hướng về nước sau khi du học. (Ảnh: Xinhua)

Li Xueyi - một sinh viên tốt nghiệp Đại học Boston quyết định trở về Thượng Hải tìm việc làm sau 4 năm học tập, sinh sống tại Mỹ. Cô gái này cho rằng đây là quyết định sáng suốt bởi Thượng Hải là nơi sinh ra và lớn lên, cô đã quen thuộc với cuộc sống ở đây, điều này giúp bản thân tự tin hơn. "Về quê khiến tôi có cuộc sống hạnh phúc", Li Xueyi khẳng định.

Một du học sinh từng có 7 năm học cấp 3 và đại học tại Anh - Tao Wei cho biết, cô chuẩn bị lên kế hoạch về nước ngay sau khi tốt nghiệp. Trung Quốc là lựa chọn hàng đầu bởi không khí trong nước khiến cô thoải mái hơn.

Tao Wei nói: "Trong thời gian học ở Anh, tôi nhận ra sự khác biệt khá lớn về văn hoá, lịch sử, ngôn ngữ, môi trường sống... Đó là lý do tôi muốn trở về với những điều thân thuộc tại Trung Quốc”.

Từng học thạc sĩ tại Anh, Gong Miaomiao cũng có cảm nhận tương tự: “Khí hậu và chế độ ăn uống ở Anh khá khác so với ở Trung Quốc. Chi phí sinh hoạt ở Anh cũng khá cao, điều này tạo ra áp lực không nhỏ nếu cố gắng duy trì công việc tại đây".

Một du học sinh khác tại Mỹ có tên Wang Shengzi chia sẻ lý do trở về Trung Quốc vì muốn đóng góp cho sự phát triển của quê hương. “Trước khi ra nước ngoài, tôi đã nói rõ rằng sau khi học xong sẽ trở về bởi tôi tin rằng với sự phát triển nhanh chóng, đất nước sẽ cần những nhân tài ở mọi lĩnh vực học tập tại nước ngoài. Điều này cũng sẽ mở ra nhiều cơ hội việc làm cho tôi", Wang Shengzi nói.

Theo khảo sát của trang tuyển dụng Zhaopin, 54,2% sinh viên quốc tế quay về lập nghiệp tại Trung Quốc vì cuộc sống trong nước thuận tiện hơn về mọi mặt. 44,4% trở về vì lý do kinh tế Trung Quốc đang phá triển tốt. Còn 36,4% sinh viên cho rằng cơ hội việc làm tại Trung Quốc đang rộng mở.

Một số lý do khác như chính sách với nước ngoài tại các quốc gia du học ngày càng thắt chặt (16,8%), sự thuyết phục từ gia đình và bạn bè (11,7%).

Cũng theo khảo sát của Zhaopin, lượng sinh viên trở về từ Anh đang chiếm tỷ lệ cao nhất với 40,7%, tiếp theo là Australia (16,1%) và Mỹ (9,9%).

Khảo sát của Zhaopin năm 2023. (Ảnh chụp màn hình)

Dai Kebin, Giám đốc điều hành của Tập đoàn Tongdao Liepin cho hay: "Theo dữ liệu khảo sát gần đây, những yếu tố hàng đầu mà du học sinh đánh giá cao khi lựa chọn nghề nghiệp trong nước là mức lương, vị thế công ty, gần quê hương".

Theo Dai Kebin, du học sinh có xu hướng thực dụng và lý trí khi tìm việc làm, họ không chỉ coi trọng vị thế của công ty mà còn chú ý đến môi trường làm việc, tiền lương và phúc lợi cũng như sự thoải mái. Những yếu tố này cùng ảnh hưởng đến sự lựa chọn nghề nghiệp của họ. Do đó việc trở về Trung Quốc của nhiều du học sinh là điều dễ hiểu khi quốc gia này ngày càng phát triển và đáp ứng được nhiều tiêu chí do thế hệ gen Z đặt ra.

Theo Gong Miaomiao, khả năng ngoại ngữ là lợi thế để sinh viên quốc tế khi tìm việc làm. Cô gái này nói: “Khi học ở nước ngoài, bạn có thể nâng cao trình độ tiếng Anh mỗi ngày. Khi đi xin việc, một số vị trí yêu cầu ứng viên phải phỏng vấn và trả lời câu hỏi bằng tiếng Anh. Đây là cơ hội để các du học sinh để phát huy tối đa lợi thế".

Đồng tình với Gong Miaomiao, Li Xueyi kể: “Có lần, tôi phỏng vấn với công ty nước ngoài. Trong cuộc phỏng vấn nhóm, chúng tôi cần phân tích các trường hợp kinh doanh và thuyết trình trước công chúng bằng tiếng Anh. Vì có kinh nghiệm khi học ở Mỹ nên tôi làm rất tốt và giành được vị trí đầu tiên”.

Năm 2023 tại Trung Quốc, ngành nghề có tốc độ tăng trưởng số người về nước cao nhất là dịch vụ du lịch với 106,3%. Sau đó là các ngành như năng lượng điện, dầu khí, hoá chất, chế tạo, sản xuất hàng không vũ trụ,...